Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

O κύβος ερρίφθη: αυτό είναι το Μνημόνιο 3

Του Χρήστου Κώνστα






Με καθυστέρηση πολλών μηνών, το Ελληνικό Κοινοβούλιο θα ψηφίσει την ερχόμενη Πέμπτη το περιβόητο νομοσχέδιο ενός άρθρου για την επικύρωση του σκληρού πακέτου μέτρων, με το οποίο η Ελλάδα θα εξοικονομήσει περισσότερα από 13,5 δισ. ευρώ το 2013 και το 2014. Πρόκειται για το τρίτο Μνημόνιο που υπογράφει η τρίτη διαδοχική ελληνική κυβέρνηση από το 2010 μέχρι σήμερα, με σκοπό την απελευθέρωση μιας νέας χρηματοδότησης, που αποτελεί οξυγόνο για την ελληνική πραγματική οικονομία. Την ερχόμενη Τετάρτη 31 Οκτωβρίου, σε μια ύστατη προσπάθεια των Ευρωπαίων να πείσουν τους Έλληνες βουλευτές να υπερψηφίσουν αυτό το τελευταίο πακέτο μέτρων που θα οδηγήσει για πρώτη φορά την Ελλάδα στη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος, θα συνεδριάσει το Eurogroup.Οι υπουργοί Οικονομικών της ζώνης του ευρώ με τηλεδιάσκεψη θα ανακοινώσουν το χρονοδιάγραμμα για την απελευθέρωση όλων των δόσεων που οφείλονται στην Ελλάδα μέχρι το τέλος του έτους, θεωρώντας δεδομένη την ψήφιση του πακέτου μέτρων, αλλά και του Προϋπολογισμού του 2013, ο οποίος θα κατατεθεί και θα ψηφιστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Ο συνδυασμός του νομοσχεδίου για το πακέτο μέτρων και του φορολογικού νομοσχεδίου μαζί με τον Προϋπολογισμό του 2013 βάζουν την Ελλάδα σε ένα νέο κύκλο ενάρετης δημοσιονομικής διαχείρισης, ώστε για πρώτη φορά τα έσοδα του Κράτους να ξεπερνούν, έστω και λίγο, τις δαπάνες του.

Χρήματα για την Ελλάδα
Για την Ελλάδα ο κύβος ερρίφθη. Υπάρχει πακέτο χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας από τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Συνοχής και σχέδιο για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων και επιμήκυνση της περιόδου χάριτος των δανείων που έχει πάρει από τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Το πρόβλημα του ελληνικού χρέους βρίσκεται υπό πλήρη έλεγχο. Το ερώτημα είναι αν θα καταφέρει η χώρα να ελέγξει τα ελλείμματά της, δηλαδή τα έσοδα και τα έξοδα κάθε χρόνου.
Για να γίνουν όλα αυτά η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει με επιμέλεια το Μνημόνιο 3. Δεν είναι εύκολο. Προβλέπει μέτρα οδυνηρά για το σύνολο του πληθυσμού. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το Μνημόνιο 3 περιλαμβάνει σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές. Ευτυχώς. Αν δεν είχε επιμείνει η Τρόικα στις περιβόητες διαρθρωτικές αλλαγές:

• Oι γιατροί θα συνέχιζαν να συνταγογραφούν όχι με τη δραστική ουσία, αλλά κατά τη βούληση και κατά το συμφέρον τους. Το φακελάκι θα κάλυπτε τις μισθολογικές τους απώλειες.
• Η Ελλάδα θα ήταν η μοναδική χώρα της Ευρώπης με 20.000 φαρμακεία, ενώ π.χ. στο Βέλγιο ικανοποιούνται οι ανάγκες μεγαλύτερου πληθυσμού από μόνον 2.000 φαρμακεία.
• Οι δικαστές θα συνέχιζαν να δικάζουν με τους σημερινούς ρυθμούς και οι αποφάσεις θα εκδίδονταν μετά από μια δεκαετία. Όλες οι νέες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες θα εγκλωβίζονταν στον ιστό της αράχνης μιας διεφθαρμένης και αντιπαραγωγικής δικαιοσύνης.
• Οι πανεπιστημιακοί θα συνέχιζαν να αποφασίζουν μόνοι τους για το πώς ξοδεύουν τα λεφτά των φορολογουμένων και να αποφασίζουν το άνοιγμα σχολών ανάλογα με τις ειδικότητες των καθηγητών και όχι τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.
• Η παράσταση δικηγόρων ακόμη και στην ανάγνωση των πλέον απλών συμβολαιογραφικών πράξεων θα εξακολουθούσε να είναι απαραίτητη.
• Οι συμβολαιογράφοι θα συνέχιζαν να εισπράττουν τις υψηλότερες αμοιβές στην Ευρώπη, χωρίς να έχουν ουσιαστική ευθύνη για το περιεχόμενο των συμβολαίων.
• Οι μηχανικοί θα εξασφάλιζαν το εισόδημά τους με σταθερές διοικητικά προσδιορισμένες αμοιβές, ακόμη κι αν η αξία των συναλλαγών στα ακίνητα έχει καταβαραθρωθεί.
• Οι βουλευτές θα μπορούσαν ακόμη να διορίζουν τους συγγενείς τους σε θέσεις επιστημονικών συμβούλων και οι εργαζόμενοι στο κοινοβούλιο θα συνέχιζαν να εισπράττουν 18 μισθούς.
• Η ενέργεια θα αποτελούσε ακόμη χώρο προνομιακής δράσης του κάθε Φωτόπουλου και ο σιδηρόδρομος θα εξακολουθούσε να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό με 1,5 δισ. ευρώ τον χρόνο.
• Η Ελλάδα θα εξακολουθούσε να «παράγει» περισσότερους στρατηγούς και αξιωματικούς στις «παραγωγικές σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων» από όσους διαθέτει ο Αμερικανικός Στρατός.
Η Ελλάδα επιτέλους εγκαταλείπει την αφασία της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας, που βρίσκεται στο προσκήνιο της παγκόσμιας επικαιρότητας, χρειάσθηκε την περασμένη Τετάρτη, αργά το βράδυ, να συναντήσει διαδοχικά όχι έναν, ούτε δύο, αλλά 6 (!) υπουργούς, για να τους υπενθυμίσει τις μνημονιακές τους υποχρεώσεις, με τις οποίες δεν είχαν χρόνο (;) να ασχοληθούν τις τελευταίες 120 μέρες που έχουν το αξίωμα.
Ο Α. Σαμαράς έδωσε προθεσμία ενός 24ωρου (!) στους έξι (!) υπουργούς, προκειμένου να του παραδώσουν, αργά χθες το βράδυ, σε μορφή νομοσχεδίου όλες τις εκκρεμότητες που έχουν σε σχέση με το μνημόνιο και τα 89 προαπαιτούμενα που έχει θέσει η Τρόικα για την εκταμίευση της δόσης των 31,5 δισ. Τις τελευταίες 120 μέρες οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν άλλη δουλειά από το να προετοιμαστούν για την δόση 31,5 δισ. €, που κανονικά η χώρα έπρεπε να εισπράξει τον περασμένο Ιούνιο…
Τι προβλέπει το Μνημόνιο 3
Τα εισπρακτικά μέτρα που προβλέπει το νέο Μνημόνιο είναι σίγουρα οδυνηρά. Προβλέπεται η διατήρηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης μέχρι το 2018, η αποχώρηση από το δημόσιο 25.000 υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2013, αλλά και η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους πριν το 1993. Προβλέπει ακόμα αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ στις αρχές του νέου χρόνου, καθώς και αύξηση κατά 25% στα εισιτήρια του ΟΑΣΑ και του ΟΣΕ.
Ο «λογαριασμός» που θα κληθούν να πληρώσουν μικρομεσαίοι, μισθοσυντήρητοι, ιδιοκτήτες ακινήτων, δημόσιοι υπάλληλοι και απλοί εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, αυξάνεται δραματικά και υπολογίζεται πως σε βάθος τετραετίας θα φτάσει στα 20 δισ. ευρώ. Το νέο Μνημόνιο φέρνει μεγάλες περικοπές -και μάλιστα αναδρομικά από φέτος- σε μισθούς και συντάξεις: περικοπές έως 35% στα ειδικά μισθολόγια, «πλαφόν» στους μισθούς στις ΔΕΚΟ, κατάργηση στο Δημόσιο και τους ΟΤΑ των δώρων και όλων των ειδικών επιδομάτων.
Η επιμήκυνση για μια επιπλέον διετία, όπως προβλέπει το πρόγραμμα λιτότητας, σημαίνει ότι τα νέα μέτρα δεν θα αποσυρθούν το 2015. Με το νέο Μνημόνιο η Εισφορά Αλληλεγγύης θα διατηρηθεί μέχρι το 2016, ενώ προβλέπονται αποχωρήσεις και μετακινήσεις 30.000 δημοσίων υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2013. Τα οικονομικά μέτρα που προβλέπει το νέο Μνημόνιο προβλέπουν:
1. Νέα μισθολόγια: Μείωση 2% για μισθούς κάτω των 1.000 ευρώ, 10% για 1.000-1.500 ευρώ, 20% τοις εκατό για μισθούς 1.500-2.500 ευρώ, 30% για το 2.500-4.000 ευρώ και 35% για τους μισθούς πάνω από 4.000 ευρώ. Νέο μισθολόγιο για εργαζόμενους με ειδικό καθεστώς, όπως δικαστικοί, διπλωμάτες, γιατροί, πανεπιστημιακοί, αστυνομικοί, υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας, γενικές γραμματείες και υπάλληλοι της Βουλής. Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων από το νέο μισθολόγιο του δημοσίου τομέα που εισήχθη το 2011, με μείωση δαπανών κατά 15 εκατομμύρια το 2013.
2. Τέλος δώρα και επιδόματα: Κατάργηση των δώρων εορτών και Πάσχα στον δημόσιο τομέα και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου. Αναστολή έως το 2016 των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων, εξοικονομώντας 13 εκατομμύρια το 2013 και επιπλέον 66 εκατομμύρια το 2014. Αναστέλλεται έως το 2016 το κίνητρο επίτευξης στόχων των δημοσίων υπαλλήλων. Μείωση των επιδομάτων για υπαλλήλους που υπηρετούν στο εξωτερικό και συμβούλους. Κατάργηση της πλήρους σύνταξης σε δημοσίους υπαλλήλους με 20 χρόνια υπηρεσίας.
3. ΔΕΚΟ: Εναρμόνιση της μισθολογικής κλίμακας σε κρατικές επιχειρήσεις με το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Μείωση του μέσου όρου των μισθών σε 1.900 ανά μήνα το πολύ (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, των επιδομάτων, υπερωριών και μη μισθολογικών παροχών) από 1 Ιανουαρίου του 2013.
4. «Πάγωμα» προσλήψεων: Επέκταση του κανόνα 1:5 για προσλήψεις στο ευρύτερο δημόσιο έως το 2016. «Πάγωμα» προσλήψεων στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
5. Αποχωρήσεις-μετατάξεις: Υποχρεωτικές μεταθέσεις προσωπικού (οριζόντιες και κάθετες) μέσα στη γενική κυβέρνηση και από μια περιοχή στην άλλη. Μετά από αξιολόγηση στα υπουργεία, 5.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα μετακινηθούν ή θα αποχωρήσουν άμεσα από την υπηρεσία τους. Προβλέπονται 25.000 μετακινήσεις δημοσίων υπαλλήλων το 2013, οι μισοί εκ των οποίων πριν τα μέσα του έτους. Το προσωπικό μπορεί να παραμείνει για διάστημα μέχρι ένα έτος με μειωμένο μισθό, ενώ θα αναζητούν νέα απασχόληση και εκ νέου κατάρτιση.
6. Εκπαιδευτικοί: Υποχρεωτικές μεταθέσεις εκπαιδευτικών από μία περιοχή σε άλλη, κλείσιμο και συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, μετατάξεις διοικητικού προσωπικού από τον υπόλοιπο δημόσιο τομέα προς το Υπουργείο Παιδείας και μείωση του αριθμού των αναπληρωτών σε ετήσια βάση από 15.226 σε 2.000 εκπαιδευτικούς. Μείωση κατά 90% των μη μόνιμων καθηγητών σε πανεπιστήμια και τεχνικές σχολές (στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχεδίου «Αθηνά»).
7. Τέλος τα παιδιά με αφορολόγητο και επιδόματα: Αντικατάσταση των φοροελαφρύνσεων και των οικογενειακών επιδομάτων για παιδιά, με ένα συγκεκριμένο επίδομα.
8. «Αυτόνομοι» φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί: Άμεσα συστήνεται θέση Γραμματέα Φορολογικής Διοίκησης, την οποία αναλαμβάνει άτομο με εμπειρία στη διοίκηση και στα φορολογικά θέματα. Έμπειροι φοροελεγκτές θα ελέγχουν τους πλούσιους φορολογούμενους. Ο υπουργός Οικονομικών εκχωρεί εξουσίες στον ελεγκτικό μηχανισμό (έως τον Φεβρουάριο του 2013). Μειώνονται οι τοπικές εφορίες σε περίπου 90 (Ιούνιος 2013). Άμεσα καταργείται ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων. Προβλέπεται πρόσληψη και επαναξιολόγηση ανά εξάμηνο 2.000 φορολογικών ελεγκτών (Ιούνιος 2013).
9. Τέλος η «παραγραφή»: Καταργείται η παραγραφή παλαιών υποθέσεων και οι ελεγκτές έχουν τη διακριτική ευχέρεια να ελέγχουν οποιοδήποτε ποσό δηλώθηκε από τα προηγούμενα χρόνια από τον Ιανουάριο του 2013.
10. «Κυνηγοί χρεών» στις εφορίες: Τουλάχιστον το 10% του προσωπικού των ΔΟΥ θα ασχολείται με την είσπραξη χρεών (Δεκέμβριος 2012).
11. Διαγραφή μη εισπράξιμων χρεών από φόρους: Αλλάζει η διαδικασία διαγραφής φορολογικών οφειλών με βάση την πραγματική προοπτική είσπραξης (Δεκέμβριος 2012).
12. Τέλος οι ρυθμίσεις χρεών και περαιώσεις: Η κυβέρνηση δεσμεύεται, όσο διαρκεί το Μνημόνιο, να μην εφαρμόσει νέες φορολογικές «αμνηστίες», ούτε να επεκτείνει υφιστάμενες ρυθμίσεις για τα χρέη στην Εφορία και τα ασφαλιστικά Ταμεία.
13. Ταυτόχρονη πληρωμή φόρων και εισφορών: Ενοποιείται η είσπραξη φορολογικών εσόδων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, το αργότερο ως τον Μάρτιο του 2014.
14. Όλα με ΑΦΜ και μέσω τραπεζών: Προβλέπεται η δημιουργία ενός κεντρικού μητρώου τραπεζικών λογαριασμών (Δεκέμβριος 2012). Από τον Ιούνιο του 2013 σε όλα τα υπουργεία θα ζητείται ο ΑΦΜ τους για οικονομικές συναλλαγές με τους πολίτες. Ένας κρατικός φορέας θα συνδέσει όλους τους διαφορετικούς αριθμούς αναγνώρισης που χρησιμοποιούνται σήμερα σε διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες (Ιούνιος 2014).
15. Όχι πια μετρητά στις εφορίες: Η πληρωμή στις ΔΟΥ θα γίνεται μέσω τραπεζών, απελευθερώνοντας προσωπικό για σημαντικότερες εργασίες (έλεγχος, επιβολή και είσπραξη φόρων, συμβουλές στον φορολογούμενο, Δεκέμβριος 2012).
16. «Αδιάφθοροι» στο δημόσιο: Διορίζεται «εθνικός συντονιστής» για την ανάληψη δράσης κατά της διαφθοράς στο δημόσιο (Απρίλιος 2013).

Δεν υπάρχουν σχόλια: