Τα "ψιλά γράμματα" στον προϋπολογισμό του 2016...

23-11-2015

Κάδμεια νίκη...φέρνει για εκατομμύρια χρήστες του Εθνικού Συστήματος Υγείας το τελικό σχέδιο Προϋπολογισμού για το 2016, καθώς μπορεί στο κείμενο που κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή να αναφέρεται, μεταξύ άλλων, πως θα υπάρξει αύξηση των πιστώσεων προς τα νοσοκομεία κατά 300 εκατομμύρια ευρώ,  πλήρης υγειονομική κάλυψη των ανασφαλίστων και μείωση συμμετοχής στα φάρμακα, αλλά την ίδια ώρα προβλέπονται και δεκάδες άλλα επίπονα μέτρα, όπως είναι η αύξηση των εισφορών για την υγειονομική περίθαλψη, οι περικοπές σε κοινωνικά επιδόματα και το “ψαλίδισμα” των συντάξεων.

Πιο συγκεκριμένα στις 146 σελίδες του τελικού αυτού σχεδίου που έφερε προς συζήτηση το Υπουργείο Οικονομικών, αναφέρεται πως λόγω της βελτίωσης των προβλέψεων σε ό,τι αφορά τα επίπεδα ύφεσης δημιουργήθηκε “ένας μικρός δημοσιονομικός χώρος”, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα επέτρεψε να προϋπολογισθούν για τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας 300 εκατομμύρια ευρώ περισσότερα συγκριτικά με πέρσι.

Ταυτόχρονα, δε, το Υπουργείο Υγείας, μαζί με το Υπουργείο Εργασίας και Εσωτερικών, λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος κατά την κατανομή των δαπανών του κρατικού τακτικού προϋπολογισμού ανά υπουργείο (χωρίς δηλαδή να συνυπολογίζονται οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων), έστω κι αν οι απόλυτοι αριθμοί είναι μειωμένοι συγκριτικά με το 2015.

Έτσι, για την Αριστοτέλους προβλέπονται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό πιστώσεις 4,317 δισ. ευρώ έναντι 4,350 δισ. ευρώ που ήταν πέρσι, ενώ το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης (που είναι υπεύθυνο και για την κοινωνική πολιτική, όπως είναι τα προνοιακά επιδόματα και οι συντάξεις) θα λάβει 11,972 δισ. ευρώ έναντι 12,424 δισ. ευρώ που πήρε φέτος.

Το ισοζύγιο παροχών...

Κερδίζει ωστόσο ή χάνει ο πολίτης τελικά από τη συνδιαλλαγή του με το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τον ΕΟΠΥΥ; Η απάντηση μάλλον δεν είναι και τόσο προφανής, μιας και το Κράτος φαίνεται να δίνει και να παίρνει πάνω- κάτω από την ίδια τσέπη τα κονδύλια που χρειάζονται για τη στήριξη του συστήματος, με τους χρήστες υπηρεσιών να καλούνται να πληρώσουν αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές προκειμένου να εξασφαλισθούν τα απαραίτητα έσοδα. Σημαντικό βάρος επίσης θα επωμισθούν και οι πάροχοι (φαρμακοβιομηχανίες, ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα κτλ), αφού μπορεί να τους οφείλονται τεράστια ποσά από τον ΕΟΠΥΥ - που κατά τα άλλα εκτιμάται πως για το 2015 θα κλείσει με πλεόνασμα 9 εκατ. ευρώ), αλλά για τη συγκράτηση της δαπάνης θα κληθούν να πληρώσουν υψηλότερα ποσά για rebate αλλά και clawback.

Αναλυτικότερα, λοιπόν, με υπογραφή Ευκλείδη Τσακαλώτου, πέραν των επιπλέον 300 εκατ. ευρώ για τα νοσοκομεία, στον προϋπολογισμό προβλέπεται επίσης για:

1. ΕΟΠΥΥ

Για τον ΕΟΠΥΥ εκτιμάται πως το ταμειακό αποτέλεσμα (καταγραφή των εσόδων την ώρα που εισπράττονται και των δαπανών την ώρα που πραγματοποιούνται)θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 139 εκατ. ευρώ, ενώ σε δημοσιονομική βάση (όπως το υπολογίζει η Eurostat με βάση το Ευρωπαϊκό Λογιστικό Σύστημα- ESA) το αποτέλεσμα αναμένεται να διαμορφωθεί στα 787 εκατ. ευρώ.

Η απόκκλιση στα νούμερα δεν θα πρέπει να ξενίζει. Κι αυτό διότι ταμειακά μέσα στο 2016 θα “χρεώνονται” στον ΕΟΠΥΥ και πληρωμές για ληξιπρόθεσμες οφειλές περασμένων ετών (πχ. προς φαρμακοβιομηχανίες, γιατρούς, διαγνωστικά κέντρα), ενώ δημοσιονομικά η δαπάνες αυτές βαραίνουν τα αντίστοιχα έτη που έγινε η αγορά της προμήθειας από τον Οργανισμό.

Σε κάθε περίπτωση πάντως η όλη προσπάθεια για αύξηση των εσόδων έναντι των εξόδων, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται να βασισθεί “κυρίως στην αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές ως αποτέλεσμα της αύξησης του ποσοστού εισφορών υγειονομικής περίθαλψης όλων των φορέων κύριας ασφάλισης από 4% σε 6% επί των κυρίων συντάξεων και στη θέσπιση αντίστοιχης εισφοράς σε ποσοστό 6% επί των επικουρικών συντάξεων (ν. 4334/2015, ΦΕΚ 80 Α')”. Η παρέμβαση αυτή - που είναι αμφίβολο πάντως αν θα καταφέρει να πιάσει τους στόχους της μιας και ήδη η απόδοση των εισφορών αποτελεί θηλιά στο λαιμό για εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες και εργοδότες- εκτιμάται πως θα βάλει στα ταμεία του ΕΟΠΥΥ έσοδα ύψους  711 εκατ. ευρώ εντός του 2016.

Σε ότι αφορά τη φαρμακευτική δαπάνη, πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να επέλθει περαιτέρω συγκράτησή της, με τα όριά της μάλιστα να διαμορφώνονται, σε δημοσιονομική βάση, για το προσεχές έτος στα 1.945 εκατ. ευρώ. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, δε, στο κείμενο αναφέρεται πως παρά τις συνεχείς εκκλήσεις των παρόχων για εφαρμογή διαρθρωτικών και όχι οριζόντιων μέτρων, τελικά όχι μόνο δεν θα χαλαρώσει ο μηχανισμός ποσού επιστροφής (rebate) και των αυτόματων επιστροφών (clawback), αλλά αντίθετα αυτοί “θα ενδυναμωθούν”. Κάτι αντίστοιχο, θα ισχύσει και για τη συγκράτηση των δαπανών για νοσήλια ιδιωτικών κλινικών, διαγνωστικών εξετάσεων καιφυσικοθεραπειών, ενώ αντίθετα αντίστοιχοι “μηχανισμοί συγκράτησης δαπανών, δεν θα επιβληθούν για τις υπόλοιπες κατηγορίες παρόχων (συμβεβλημένοι γιατροί, δαπάνες ασφαλισμένων ΕΟΠΥΥ).

“Περαιτέρω, προβλέπεται η επέκταση των ανώτατων ορίων είσπραξης επιστροφών για τις δαπάνες διαγνωστικών εξετάσεων, ιδιωτικών κλινικών και φαρμακευτικών προϊόντων για τα έτη 2016 έως 2018 στα ίδια επίπεδα με τα όρια του 2015” διευκρινίζεται επίσης στο κείμενο του προϋπολογισμού. Άλλα μέτρα για την βελτίωση των οικονομικών του ΕΟΠΥΥ θα είναι επίσης οι διαρθρωτικές παρεμβάσεις στον έλεγχο της συνταγογράφησης, η αναβάθμιση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η οικονομική αξιοποίηση ανώνυμων στοιχείων από τα μητρώα και τα ηλεκτρονικά συστήματα του οργανισμού, καθώς και η συνέχιση της αξιολόγησης των επιδόσεων δημόσιων και ιδιωτικών παρόχων ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

 2) Νοσοκομεία- ΠΕΔΥ

Με επιφυλακτικότητα βέβαια ανέγνωσαν οι παροικούντες εν Ιερουσαλήμ και τα προβλεπόμενα στον προϋπολογισμό για τα νοσοκομεία και το ΠΕΔΥ, τα οποία μάλιστα αναγράφεται πως θα εμφανίσουν για το 2015 θετικό ταμειακό αποτέλεσμα 323 εκατ. ευρώ και “περιορισμένη μεταβολή απλήρωτων υποχρεώσεων”. Για τον προϋπολογισμό του 2016, δε, προβλέπεται πως θα επιτευχθεί δημοσιονομικό αποτέλεσμα ύψους 455 εκατ. ευρώ.

Για την επίτευξη των στόχων, η Κυβέρνηση επαναλαμβάνει πως θα λάβει μία σειρά μέτρων -μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα πρόσφατα συμφωνηθέντα με τους δανειστές μας προαπαιτούμενα. Συγκεκριμένα, αναφέρονται: α) η καθιέρωση clawback και rebate και για την ενδονοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη, β) αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των γενόσημων φαρμάκων στους ενδονοσοκομειακούς ασθενείς, ώστε τον Δεκέμβριο του 2016 το ποσοστό να φθάνει στο 60%, γ) αύξηση του μεριδίου των προμηθειών φαρμακευτικών προϊόντων ανά δραστική ουσία από τα νοσοκομεία με στόχο η συγκεκριμένη αναλογία να ανέλθει στα 3/ 4 του συνόλου έως τον Δεκέμβριο του 2016, δ) εξορθολογισμός του συστήματος προμηθειών υγείας, ε) μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και στ) πλήρης εφαρμογή συστήματος διεθνώς τυποποιημένης διαδικασίας κοστολόγησης των δραστηριοτήτων των νοσοκομείων.

Επίσης επαναλαμβάνονται κάποιες από τις δεσμεύσεις που υπήρχαν και στις προγραμματικές δηλώσεις και αφορούν σε προσλήψεις προσωπικού, πλήρη υγειονομική κάλυψη των ανασφαλίστων και μείωση της συμμετοχής των πολιτών στη φαρμακευτική δαπάνη.

ΕΟΠΥΥ, ΠΕΔΥ και Νοσοκομεία πρέπει πάντως να σημειωθεί ανήκουν σε έναν γενικότερο τμήμα, εκείνο του “Κοινωνικού Προϋπολογισμού”, στο πλαίσιο κάλυψης των αναγκών του οποίου στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την καθολική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού.

Έτσι, την ίδια ώρα που το κράτος θα φροντίζει για τη μείωση της συμμετοχής στα φάρμακα και την κάλυψη των ανασφαλίστων, προκειμένου να βρει επιπλέον έσοδα θα προχωρήσει σε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (εξοικονόμηση 29 εκατ. ευρώ), κατάργηση της κατώτατης σύνταξης για τους κάτω των 67 ετών (16 εκατ. ευρώ). Παράλληλα, όπως αναφέρεται στην “Ανάλυση Δαπανών κατά Μείζονα Κατηγορία” οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων αναμένεται να ανέλθουν στα 17.754 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 357 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2015.