Συνήγορος του Πολίτη: Πρωταθλήτρια κακοδιοίκησης η κοινωνική ασφάλιση.

13-11-2015

Σωρεία καταγγελιών και για Υγεία- Πρόνοια.

Τα πρωτεία στην κακοδιοίκηση κατέχουν οι φορείς Ασφάλισης, όπως προκύπτει από την ετήσια Έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη, η οποία κατετέθη στην αρμόδια Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής, τα παράπονα γύρω από τα θέματα που αφορούν την Ασφάλιση έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2011, φθάνοντας σήμερα να αφορούν σχεδόν 4 στα 10 αιτήματα που φθάνουν στον Συνήγορο. 

Τα στοιχεία είναι δείχνουν ξεκάθαρα πως η πρωτοφανής οικονομική κρίση έχει δραματικές συνέπειες στη ζωή των πολιτών και τη λειτουργία του κράτους και των υπηρεσιών του. Η Αρχή έλαβε φέτος από τους πολίτες 16.339 αναφορές, αριθμός ρεκόρ συγκριτικά µε όλα τα προηγούµενα χρόνια λειτουργίας της, ενώ συνολικά από το 2011 ο αριθµός των αναφορών έχει αυξηθεί κατά 50%. 

Πιο συγκεκριμένα, "χρυσό μετάλλιο" στην κακοδιοίκηση λαμβάνουν τα Ασφαλιστικά Ταμεία, για τα οποία οι αναφορές πολιτών φθάνουν στο 35%, ενώ ακολουθούν υποθέσεις με φορολογικά προβλήματα τα οποία κυμαίνονται στο 20%, αλλά και της Τοπικής Αυτοδιοίκηση με ποσοστό 14,5 %.

Η οικονοµική ύφεση και η παρατεταµένη λιτότητα καταλήγουν να θίγουν τον πυρήνα της σχέσης κράτους – πολιτών. Τη στιγµή που οι πολίτες έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη τις δηµόσιες υπηρεσίες, το κοινωνικό κράτος συρρικνώνεται ενώ κρατικές λειτουργίες εξασθενούν λόγω της υποβάθµισης της διοίκησης. Είναι προφανές ότι, παρά τις θεσµικές µεταβολές και πρωτοβουλίες, καθυστερεί η συνολική µεταρρύθµιση η οποία θα φέρει τη διοίκηση στο ύψος των σύγχρονων προσδοκιών, και θα την οδηγήσει στην απόδοση που απαιτούν οι καιροί και οι πολίτες" επισηµαίνει η Συνήγορος του Πολίτη, κα Καλλιόπη Σπανού.

Τα "κακώς κείμενα" στην Κοινωνική Ασφάλιση και Αλληλεγγύη

Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση η προσπάθεια εκ μέρους του κράτους να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων δυστυχώς "υπονομεύει τη διατήρηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών: ασφαλιστικά δικαιώματα και κοινωνικά επιδόματα περιορίζονται σημαντικά, ενώ, παράλληλα, παρατηρείται υποβάθμιση στις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλισης και περίθαλψης".

Βάσει των καταγγελιών που έφθασαν άλλωστε στην ανεξάρτητη Αρχή, τα προβλήματα που καταγράφονται έχουν να κάνουν τόσο με την Ασφάλιση και τη Συνταξιοδότηση (Καταβολή Ασφαλιστικών Εισφορών, Απώλεια ασφαλιστικών δικαιωμάτων με υπαιτιότητα της Διοίκησης) όσο και με την Υγεία (Λειτουργία μονάδων υγείας, Ειδικά θέματα υγείας ανηλίκων, Φαρμακευτική περίθαλψη, Ψυχική υγεία) και την Πρόνοια (Παροχές λόγω αναπηρίας, Παροχές βάσει οικονομικών κριτηρίων).

Είναι χαρακτηριστικά, δε, τα παρακάτω παραδείγματα κακοδιοίκησης σε υγεία, ασφάλιση και πρόνοια:

Υπόθεση 1η (ΑΣΦΑΛΙΣΗ):

Ασφαλισμένος του ΟΓΑ, ο οποίος έχει καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές για περισσότερα από 15 χρόνια, λαμβάνει σύνταξη μικρότερη από αυτή του ανασφάλιστου υπερήλικα. 

Ο Συνήγορος πρότεινε, στις περιπτώσεις που το ποσό της σύνταξης το οποίο λαμβάνει ο συνταξιούχος γήρατος του ΟΓΑ υπολείπεται της σύνταξης που λαμβάνει ο ανασφάλιστος υπερήλικας, το ποσό αυτό να αυξάνεται τουλάχιστον στο όριο της σύνταξης που χορηγείται στον ανασφάλιστο.

Υπόθεση 2η (ΥΓΕΙΑ):

Ο Συνήγορος έλαβε αναφορές ασθενών που πάσχουν από τη νόσο του Parkinson, για τους οποίους η Εκτελεστική Επιτροπή του ΚΕΣΥ είχε εγκρίνει τη διενέργεια συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου (εμφύτευση διεγέρτη) από τον Δεκέμβριο του 2013. Η διαδικασία προμήθειας των απαιτούμενων υλικών από το Νοσοκομείο «Αττικό» και η πραγματοποίηση της εμφύτευσης καθυστέρησε υπέρμετρα και ολοκληρώθηκε ύστερα και από επανειλημμένες παρεμβάσεις του Συνηγόρου μόλις τον Οκτώβριο του 2014.

Παράλληλα, ο Συνήγορος διαπίστωσε, κατά τη διερεύνηση αναφορών ότι παρά την ύπαρξη ρητής πρόβλεψης για τον δωρεάν εμβολιασμό ανασφάλιστων παιδιών, στην πράξη οι αρμόδιοι φορείς αδυνατούν να ανταποκριθούν λόγω έλλειψης των απαραίτητων εμβολίων. Ο Συνήγορος καταρχήν προέβη σε εξατομικευμένους χειρισμούς για την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών μέσω ΜΚΟ και στη συνέχεια ζήτησε στοιχεία από το Υπουργείο Υγείας.

"Στον τομέα της υγείας είναι εμφανείς οι επιπτώσεις από δυσλειτουργίες του συ- στήματος, καθώς δεν μπορεί να καλύψει τους στόχους που το ίδιο θέτει. Οι αιτίες δεν είναι μόνον οικονομικές και συγκυριακές, αλλά ανάγονται και σε πάγια προβλήματα οργάνωσης ή ακόμη και νοοτροπίας" αναφέρεται στην έκθεση.

Υπόθεση 3η (ΠΡΟΝΟΙΑ): 

Σφάλματα, αβλεψίες και θεσμικά κενά στη λειτουργία των ΚΕΠΑ, Καθυστερήσεις και παρελκυστικές πρακτικές, αλλά και προβλήματα σε παροχές που δίνονται βάσει οικονομικών κριτηρίων είναι μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές ομάδες προβλημάτων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο Συνήγορος του Πολίτη. Είναι ενδεικτικό πως: 

Σε ασφαλισμένο του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ χορηγή- θηκε αναδρομικά επίδομα παραπληγίας, αλλά με παρακράτηση φόρου 20%. Κατόπιν παρέμβασης του Συνηγόρου στο το- πικό υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, όπου τονίστηκε η σχετική ειδική διάταξη νόμου περί απαλλαγής από φόρο του συγκεκριμένου επιδόματος, το ποσό του επιδόματος που παρακρατήθηκε επεστράφη στον δικαιούχο.

Παράλληλα στη χορήγηση παροχών αναπηρίας λόγω τυφλότητας, δημιουργήθηκε πρόβλημα με τη χρήση του όρου «πρακτικά τυφλός» και την αντιστοίχησή του προς το προβλεπόμενο ποσοστό αναπηρίας στις περιπτώσεις που η οπτική οξύτητα των δύο οφθαλμών είναι μικρότερη του 1/20 και μη βελτιούμενη. Ο Συνήγορος παρενέβη σε περιπτώσεις που προσδιορίστηκε ποσοστό αναπηρίας 95%, παρόλο που ο ενδιαφερόμενος είχε θεωρηθεί από την υγειονομική επιτροπή «πρακτικά τυφλός», με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η χορήγηση συγκεκριμένης παροχής (προσαύξησης στη σύνταξη) από τον ΟΓΑ, σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του οποίου απαιτείται ποσοστό αναπηρίας 100%. Στη συνέχεια, το ποσοστό αναπηρίας προσδιορίστηκε σε 100%

 Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των αιτημάτων που κατατίθενται στον Συνήγορο του Πολίτη έχουν θετική έκβαση, καθώς ποσοστό άνω του 80% τελικά επιλύονται με τη διαμεσολάβηση της Αρχής.