Ανταλλαγή ευχών και φόβου για τρομοκρατία-προσφυγικό

19-11-2015

Συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας για κοινές επιτροπές και τεχνική συνεργασία ακτοφυλακών. Παραμένουν οι φόβοι της Αθήνας για «πάγωμα» του προγράμματος μετεγκατάστασης.

Οι εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις και τα ευχολόγια για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων περίσσεψαν κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου Αλέξη Τσίπρα και Αχμέτ Νταβούτογλου στην Άγκυρα. Αν και οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ενίσχυση της συνεργασίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, μέσα από τη δημιουργία επιτροπών σε υπουργεία ενδιαφέροντος και συνεργασία σε τεχνικό επίπεδο των δύο ακτοφυλακών, ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν φαίνεται να κομίζει στις βαλίτσες της επιστροφής από την Άγκυρα καμία ξεκάθαρη δέσμευση από την Τουρκία, ούτε στα διμερή θέματα, ούτε όμως στο προσφυγικό.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ερωτηθείς από δημοσιογράφο για την πρόταση που έχει καταθέσει η ελληνική πλευρά για τη δημιουργία hot spots στην Τουρκία -έτσι ώστε η μετεγκατάσταση να γίνεται απευθείας από τη γείτονα χώρα- ο Τούρκος πρωθυπουργός απέφυγε επιμελώς να απαντήσει.

Οι δύο πλευρές περιορίστηκαν σε διαπιστώσεις και περιγραφικές αναλύσεις, συμφωνώντας πως το προσφυγικό δεν είναι ούτε ελληνικό, ούτε τουρκικό αλλά διεθνές πρόβλημα, ενώ επέμειναν πως η αιτία του προβλήματος είναι η σύρραξη στη Συρία.

Στον απόηχο των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι, εκτός από το προσφυγικό, και το θέμα της τρομοκρατίας βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού και με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν. Η συνάντηση με τον Ερντογάν πραγματοποιήθηκε στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα. Συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την τρομοκρατία και προσφυγικό δίχως όμως να υπάρξει σχετική ανακοίνωση.

Όπως δείχνουν τα πράγματα, το ταξίδι στην Άγκυρα δεν αναμένεται πάντως να κατευνάσει την ανησυχία της ελληνικής κυβέρνησης για τη διαχείριση του προσφυγικού, μετά τις πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Στην Ευρώπη πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν το κλείσιμο των συνόρων, με το φόβο πως τζιχαντιστές κρύβονται πίσω από τις προσφυγικές ροές για να φτάσουν στην Ευρώπη, δημιουργώντας φόβους ότι το περίφημο πρόγραμμα μετεγκατάστασης που ήδη εξελίσσεται με βραδείς ρυθμούς μπορεί να «παγώσει», με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν χιλιάδες πρόσφυγες στην Ελλάδα.

Συμφωνία για κοινές επιτροπές και συνεργασία ακτοφυλακών

Κοινές ελληνοτουρκικές επιτροπές σε επίπεδο υπουργείων και τεχνική συνεργασία των ακτοφυλακών των δύο χωρών για την καταπολέμηση της δράσης των διακινητών αποφάσισαν Α. Τσίπρας και Α. Νταβούτογλου στην Άγκυρα.

Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι θύματα, όπως είναι και οι πρόσφυγες που φεύγουν από τη Συρία», σημείωσε ο κ. Νταβούτογλου κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μαζί με τον Α. Τσίπρα. «Το πρόβλημα δεν είναι πρόβλημα της Ελλάδας και της Τουρκίας μόνο και δεν θα το επωμιστούν μόνο η Ελλάδα και η Τουρκία», σημείωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως οι δύο χώρες αποφάσισαν να συνεργαστούν οι δύο χώρες τεχνικά με τις ακτοφυλακές τους για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

 «Αποφασίσαμε να αναπτύξουμε τη συνεργασία μας σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, Μετανάστευσης και Προστασίας του Πολίτη, με τη ίδρυση επιτροπών που θα ξεκινήσουν να δουλεύουν άμεσα», είπε από τη μεριά του ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο έλληνας πρωθυπουργός επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη οι χώρες της ΕΕ να μοιραστούν εν συνόλω το βάρος μαζί με την Τουρκία. «Αυτό σημαίνει αποτελεσματική και αξιόπιστη διαδικασία μετεγκατάστασης ώστε πρόσφυγες να πάνε στην Ευρώπη με το νόμιμο τρόπο. Και ταυτόχρονα να χτυπήσουμε τα δίκτυα των διακινητών», είπε χαρακτηριστικά.

Την ίδια στιγμή, η Αθήνα δεν κατάφερε να «κερδίσει» καμία δέσμευση από την Άγκυρα για το θέμα των hot spots, με τον Αχμέτ Νταβούτογλου να απαντά σε σχετική ερώτηση λέγοντας πως...«η λύση στο προσφυγικό περνάει από τη Συρία».

Η Άγκυρα φαίνεται πως είναι αποφασισμένη να θέσει συνολικά όλα τα ζητήματα που αφορούν το προσφυγικό στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ που θα γίνει στα τέλη Νοεμβρίου, επιδιώκοντας φυσικά και τα σχετικά ανταλλάγματα που περιλαμβάνουν οικονομική βοήθεια και απελευθέρωση της βίζας των Τούρκων υπηκόων.

Όσον αφορά τα διμερή θέματα, οι δύο πλευρές συμφώνησαν πως θα... τα συζητήσουν. Δεν έλειψαν ωστόσο και οι αιχμές, με τον Αχμέτ Νταβούτογλου να κάνει λόγο για παραβιάσεις στο Αιγαίο... ένθεν και ένθεν. Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Αλέξης Τσίπρας επανέλαβε τη ελληνική θέση για δίκαιη και βιώσιμη ομοσπονδιακή λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, χωρίς εγγυητές. Τέλος, αναφορικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωσε πως επιθυμία της Αθήνας είναι να ανοίξουν κεφάλαια των διαπραγματεύσεων, αλλά όχι να κλείσουν βεβιασμένα και «στο πόδι». 

H Αθήνα «τρέμει» κλείσιμο των συνόρων

Η δολοφονική επίθεση των τζιχαντιστών στο Παρίσι με την εκατόμβη νεκρών, η κήρυξη πολέμου κατά του ISIS από τις ευρωπαϊκές χώρες και η αύξηση των προσφυγικών ροών από την Συρία δημιουργούν ένα νέο σκηνικό που προκαλεί ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση για την διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος.

Η Αθήνα αντιμετωπίζει με σχετική αμηχανία τις εξελίξεις με τον πρωθυπουργό να δηλώνει την συμπαράσταση της Ελλάδας στον γαλλικό λαό μετά τις αιματηρές επιθέσεις των τρομοκρατών στο Παρίσι αλλά από την άλλη πλευρά η ελληνική κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι δεν θα συμμετέχει με στρατιωτικές δυνάμεις σε μία ενδεχόμενη επέμβαση στα όρια του λεγόμενου ισλαμικού κράτους.

Μετά τα αιματηρά γεγονότα στο Παρίσι, στην Ευρώπη αυξάνονται οι φωνές που ζητούν να μην γίνουν δεκτοί στις χώρες τους, πρόσφυγες από την Συρία με το σκεπτικό, ότι στις ομάδες των κατατρεγμένων πολιτών υπάρχει ο κίνδυνος να μετακινούνται επικίνδυνοι τζιχαντιστές προς τις χώρες της Ε.Ε.

Οι δηλώσεις του προέδρου της Ε.Ε. Ζ. Κ. Γιούνκερ ότι υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ του προσφυγικού και των δράσεων της Ε.Ε. κατά του ISIS αποτελούν για την ελληνική κυβέρνηση το σήμα της Ευρώπης ότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης των προσφύγων θα συνεχιστεί κανονικά παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ο ίδιος ο Ζ. Κ. Γιούνκερ δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι δεν είναι ικανοποιημένος από την απόδοση του προγράμματος αφού μόλις μερικές δεκάδες προσφύγων εγκαταστάθηκαν από την Ελλάδα σε ευρωπαϊκές χώρες.

Στην Αθήνα οι μυστικές υπηρεσίες και η αστυνομία σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές ασφαλείας επιτείνουν τις προσπάθειες για τον εντοπισμό τζιχαντιστών που πιθανά βρίσκονται στην Ελλάδα ή διερχόμενοι από την χώρα έχουν μετακινηθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Την ίδια στιγμή εκφράζονται έντονοι φόβοι από πολιτικούς παράγοντες και κυβερνητικούς αξιωματούχους για την εξέλιξη του προσφυγικού προβλήματος. Ο πρώην υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γ. Πανούσης στην πρόσφατη συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό Star δήλωσε ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εγκλωβιστούν οι πρόσφυγες στην Ελλάδα καθώς αυξάνονται οι πιέσεις που δέχονται οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κλείσουν τα σύνορά τους μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι.

Ο φόβος να «παγώσει» το πρόγραμμα μετεγκατάστασης των προσφύγων από την Ελλάδα σε άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι υπαρκτός στον βαθμό που δεν είναι προβλέψιμες οι εξελίξεις στον πόλεμο που έχει κηρύξει η Ευρώπη στο ISIS. Διπλωματικοί παράγοντες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ανακοινώσει ότι βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης να αποφασίσουν το κλείσιμο των συνόρων τους για ένα χρονικό διάστημα προκειμένου να εξαπολύσουν επίθεση στο ισλαμικό κράτος.

Σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα θα βρεθεί σε δύσκολη θέση γιατί από την μία πλευρά ως μέλος του ΝΑΤΟ θα συμμετέχει στις επιχειρήσεις με την αξιοποίηση των στρατιωτικών βάσεων και από την άλλη θα κληθεί να διαχειριστεί την παραμονή δεκάδων χιλιάδων προσφύγων στο εσωτερικό της χώρας.

Παράλληλα οι χώρες που συνορεύει η Ελλάδα στον βορά αλλά και ο καιρός δεν αποτελούν συμμάχους στην προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το προσφυγικό πρόβλημα. Στα Σκόπια έχει ξεκινήσει η συζήτηση να τοποθετηθούν συρματοπλέγματα στα σύνορα ενώ και άλλες χώρες που αποτελούν ενδιάμεσους σταθμούς των προσφυγικών ροών όπως η Κροατία αναζητούν παρόμοιες λύσεις.

Ο χειμώνας θα αποτελέσει το …φυσικό σύνορο για την μετακίνηση των προσφύγων προς την βόρεια και κεντρική Ευρώπη καθώς θα αποκλειστούν οι δίοδοι στα σύνορα της χώρας λόγω κακοκαιρίας με αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες στην Ελλάδα.