«Τη μέρα που κάλυψα το Πολυτεχνείο»:Ντοκουμέντα από το αρχείο Κοντογεώργου

17-11-2015

Κατέγραψε τα τραγικά γεγονότα και φυγάδευσε το υλικό με διπλωματικό σάκο στη Γερμανία.Ο Β. Κοντογεώργος είναι ο άνθρωπος που πληροφόρησε τον κόσμο για το Πολυτεχνείο

 «Κάθε φορά που περνάω μπροστά από το Πολυτεχνείο ακούω τους φοιτητές που ήταν στην Πύλη να φωνάζουν στο τανκ που ήταν έξω έτοιμο για εισβολή με τους προβολείς αναμμένους:  «Είμαστε αδέρφια»!

..

Ο Βασίλης Καραγεώργος είναι σήμερα 83 ετών. Στο πετσί του έχουν εγγραφεί τα γεγονότα της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας του τόπου όπως τα έζησε από το 1964 μέχρι το 2004 που εργάστηκε ως φωτορεπόρτερ για για μεγάλο εκδοτικό συγκρότημα της χώρας - με ... παράσημα 18 κατάγματα. Από τις κορυφαίες στιγμές της καριέρας του, η κάλυψη των γεγονότων του Πολυτεχνείου που παρακολούθησε από κοντά. Εκατόν σαράντα από τα 700 καρέ των ταραγμένων εκείνων ημερών παρουσιάζουν την έκθεση φωτογραφίας «Πολυτεχνείο 1973» από τα αρχείο του φωτορεπόρτερ Βασίλη Καραγεώργου, στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων στο Πάρκο Ελευθερίας από 13 έως 29 Νοεμβρίου.

Η αφήγηση του αυτόπτη μάρτυρα - φωτορεπόρτερ Βασίλη Κοντογεώργου: Πως έμαθε από εκείνον ο κόσμος τα γεγονότα του Πολυτεχνείου 

    «Από την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου τα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα ήταν καζάνι που έβραζε. Οι φοιτητές κλεισμένοι στο Πολυτεχνείο έδειχναν την αντίθεσή τους στη Χούντα. Τα πρώτα συνθήματα έπεσαν: "Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία", "Λαέ, πεινάς, γιατί τους προσκυνάς", "Κάτω η Χούντα", "Δημοκρατία" κ.ά. Τρεις μέρες ακόμη κράτησε αυτός ο αναβρασμός και κάθε μέρα προσέρχονταν κι άλλοι φοιτητές και μαθητές κι εργάτες κι απλός κόσμος.

  Φορτωμένος τις μηχανές μου περιφερόμουν, φωτογραφίζοντας τα πάντα. Από θωρακισμένα αυτοκίνητα ρίχνονταν βόμβες δακρυγόνων, οι διαδηλωτές άναβαν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα, φωνάζοντας: «Λαέ, πολέμα, σου πίνουνε το αίμα». Από τις πολυκατοικίες οι ένοικοι πετούσαν λογής λογής χαρτιά για να ενισχύσουν τις φωτιές.

Στις 16 του Νοέμβρη ο χώρος του Πολυτεχνείου μέσα και έξω ήταν γεμάτος κόσμο που συμπαραστεκόταν στα παιδιά. Βέβαια κι οι αστυνομικοί, ένστολοι ή με πολιτικά, ήταν πάρα πολλοί. Οι πρώτοι πυροβολισμοί έπεσαν γύρω στις 6.30 μ.μ. Μέχρι αργά το βράδυ περιφερόμουν φωτογραφίζοντας τη βίαιη προσπάθεια της αστυνομίας να απομακρύνει τον κόσμο από το Πολυτεχνείο.

Κατά τις 00.15, πρωί της 17 Νοέμβρη, μου τηλεφωνούν από την εφημερίδα με την οποία συνεργαζόμουν ότι βγήκαν τανκς στους δρόμους. Στις 00.30 ένα δεύτερο τηλεφώνημα, ότι τα τανκς ήταν μπροστά στο ξενοδοχείο Χίλτον. Τρέχοντας σχεδόν βγήκα γωνία Πανεπιστημίου και Χρήστου Λαδά και τα ακολούθησα μέχρι το Πολυτεχνείο. Εκεί πήρα θέση ξανά στη γωνία Πατησίων και Στουρνάρη. Οι σκηνές που ξετυλίχτηκαν ήταν σπαρακτικές. Τα παιδιά κρεμασμένα στα κάγκελα φώναζαν στους φαντάρους: "Είμαστε αδέλφια, είμαστε άοπλοι". Οι διαταγές όμως ήταν άλλες. Το τανκ εισβάλλει στο Πολυτεχνείο, παιδιά, τανκ και κάγκελα γίνονται ένας άμορφος σωρός. Τα μάτια μου θάμπωσαν από τα δάκρυα και δεν έβλεπα τίποτε. Αφού κατάφερα με κίνδυνο να ξεφύγω από τα μπλόκα, αναστατωμένος και απογοητευμένος αναφώνησα: "Πού είσαι, λαέ;". Αν ήταν κάτω σε συμπαράσταση, δεν θα μπορούσαν να μπουν στο Πολυτεχνείο.

      Επήγα αμέσως στο γραφείο μου, τύπωσα τις φωτογραφες και έκρυψα τα φιλμ. Στη συνέχεια πήγα κατευθείαν στο αεροδρόμιο όπου μέσα σε διπλωματικό σάκο έστειλα όλο το φωτογραφικό υλικό στη Γερμανία σε ένα περιοδικό που συνεργαζόμουν. Στις 5 η ώρα το πρωί είχαν τελειώσει όλα. Οι φωτογραφίες ταξίδευαν για το εξωτερικό κι έτσι έμαθε ο κόσμος και από μένα για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου». 

Θ. Αλατάς: Πως ήρθε στα χέρια μου το αρχείο Κοντογεώργου

   «Οταν ο Βασίλης Κοντογεώργος βγήκε στη σύνταξη αναρωτήθηκε τι θα κάνει με το αρχείο του και επειδή είχαμε εργαστεί μαζί αποφάσισε να μου το παραχωρήσει. Είναι ένα πάρα πολύ μεγάλο αρχείο. Αποτελείται από 200.000 καρέ -είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα - και καλύπτει τα γεγονότα από το 1964 έως το 2004 που βγήκε στη σύνταξη. Ξεχωρίσαμε τα καρέ του Πολυτεχνείου (που κάλυπταν μια περίοδο αρκετών ημερών) και έχουμε πραγματοποιήσει ήδη εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και στη Βουλή των Ελλήνων», μας λέει ο Θανάσης Αλατάς, σκιτσογράφος, δημοσιογράφος, συνθέτης και παραγωγός μουσικής. Στο τέλος της έκθεσης υπάρχουν και φωτογραφίες από τον κόσμο που τιμά την πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου το 1974. 

  Σύμφωνα με τα λεγόμενα του κυρίου Αλατά περίπου 140 φωτογραφίες από το συγκεκριμένο αρχείο παραχωρούνται δωρεάν στο δήμο Αθηναίων για να εκθέτονται κάθε χρόνο στα πρώην Διευθυντήρια - Κρατητήρια ΕΑΤ - ΕΣΑ. «Πρόκειται για μια συμβολική κίνηση, μας λέει.

  Ιδιαίτερης σημασίας είναι και τα φωτογραφικά ντοκουμέντα που παρουσιάζονται από την εγκαθίδρυση της Χούντας στην Ελλάδα με τα τανκς έξω από τη Βουλή των Ελλήνων. 

Ποιός είναι ο Βασίλης Καραγεώργος 

Γεννήθηκε στον Πύργο Υπάτης Φθιώτιδας. Για τις ανάγκες μιας σχολικής εκδρομής ξεκινά με δανεική μηχανή να φωτογραφίζει.

1953-1961: Γνωρίζεται με αθλητικούς φωτορεπόρτερ και με νέα δανεική μηχανή καλύπτει ποδοσφαιρικούς αγώνες Β’ και Γ’ εθνικής κατηγορίας και στη συνέχεια καλύπτει εντός και εκτός έδρας τον Ολυμπιακό στην Α’ κατηγορία.

1961: Εργάζεται σε φωτογραφικό πρακτορείο και θέλει να κάνει πολιτικό ρεπορτάζ, αλλά δεν έχει άδεια εισόδου στη Βουλή. Η ευκαιρία έρχεται με τον «ανένδοτο» αγώνα του Γεώργιου Παπανδρέου τον οποίο, ενώ όλοι οι άλλοι φωτορεπόρτερ περιμένουν στις πόλεις, αυτός τον ακολουθεί κατά πόδας στα χωριά ανάμεσα στον λαό σε ώρες αγωνιστικής έντασης ως ανεπίσημος φωτογράφος του.

1963: Χωρίς ιδιαίτερες φωτογραφικές γνώσεις, επιλέγει το πολιτικό φωτορεπορτάζ και συνεργάζεται με το διεθνές πρακτορείο United Press International (UPI). 

1966 Ιανουάριος: Πρώτη του παγκόσμια αποκλειστικότητα η φωτογράφιση ενός αεροπορικού δυστυχήματος σε βουνοκορυφή του Χελμού, όπου συνετρίβη ένα αμερικάνικο αεροπλάνο που μετέφερε χρηματαποστολή στο Ιράν. Ήταν ο μοναδικός που κατάφερε να ανέβει, με κάλυψη την αντάρα και τα 7 μέτρα χιόνι, στον αποκλεισμένο από στρατιώτες και την Ασφάλεια χώρο της πτώσης, που ήταν σπαρμένος από τα 18 πτώματα του πληρώματος και τα εκατομμύρια δολάρια που συνέλεγαν Αμερικανοί πεζοναύτες. Η Ελένη Βλάχου του πρόσφερε ένα πολύ μεγάλο τότε ποσό για την αποκλειστικότητα και οι φωτογραφίες δημοσιεύτηκαν στην Καθημερινή, τη Μεσημβρινή και στις Εικόνες. 

Για τη διεθνή αυτή επιτυχία τού προτάθηκε η μόνιμη συνεργασία του με τις εφημερίδες «ΤΑ ΝΕΑ», «ΤΟ ΒΗΜΑ», «ΟΜΑΔΑ» και το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ». 

1967 Μάιος: Η Χούντα τον συλλαμβάνει με τις κατηγορίες της συμμετοχής του σε συλλαλητήρια. Γλιτώνει επικαλούμενος ότι ήταν παρών ως φωτορεπόρτερ μόνο. Με ειδικά φαρδιά παντελόνια γυρνά τους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας και πετά από τα μπατζάκια του προκηρύξεις του ΠΑΚ εναντίον της Χούντας. 

1972: Συνιδρύει το πρακτορείο «Team Photo Press». 

1973 Πολυτεχνείο: Με τους συνεργάτες του φωτογραφίζει τις κινητοποιήσεις των φοιτητών.  

1974: Με την επιστροφή του Ανδρέα Παπανδρέου γίνεται ο επίσημος φωτογράφος του. Συνόδεψε σε πολλά επίσημα ταξίδια τον Κ. Καραμανλή και τον Α. Παπανδρέου. 

1976: Γίνεται ιδιοκτήτης φωτογραφικού πρακτορείου ελληνικού και ξένου τύπου («Free Photo Press»).

1996: Αποσύρεται από το επάγγελμα.

- Είναι μέλος της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδος όπου διατέλεσε για χρόνια Πρόεδρος και Γεν. Γραμματέας καθώς και μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ). Διετέλεσε για χρόνια πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πυργιωτών Υπάτης και παραμένει επίτιμος πρόεδρος. 

- Τον Νοέμβριο του 2000 παρουσιάζει στο Ίλιον την πρώτη ατομική έκθεσή του «Πολυτεχνείο 1973», αργότερα η ίδια έκθεση παρουσιάστηκε με επιτυχία στο Ζάππειο Μέγαρο, τον Νοέμβριο του 2013 η ίδια έκθεση παρουσιάζεται για 3 μήνες στη Βουλή των Ελλήνων από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής και το Ίδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία. 

iNFO

Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων:

Βασ. Σοφίας, Πάρκο Ελευθερίας, τηλ. 210 72 24 028

Στάση ΜΕΤΡΟ: Μέγαρο Μουσικής

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Σάββατο: 10.00 –20.00, Κυριακή 10.00 – 14.00 Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

ΠΗΓΗ Φωτογραφιών: FLIPPRESS